: آغاز گردآوری داستانهای عاشیقی در آذربایجان غربی/موسیقی فولکلور ثبت ملی می‌شود
ارومیه- خبرگزاری مهر(۱۳۹۱/۰۴/۱۹): مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان غربی از آغاز اجرای طرح گردآوری داستانهای عاشیقی استان خبر داد.
کاظم غنی زاده در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه در راستای ثبت میراث معنوی و سنتی آذربایجان، داستانهای عاشیقی در سطح شهرستان ارومیه جمع آوری می شود، افزود: این طرح به منظور حفاظت از فرهنگ شفاهی بشری و ثبت و ضبط آثار ناملموس که می تواند در حفظ فرهنگ منطقه و پاسداشت آن موثر واقع شود، اجرا می شود.
وی با اشاره به اینکه صنعت عاشیقی یکی از بزرگترین صنعتهای موسیقی ایران بویژه منطقه آذربایجان است، اظهار داشت: عاشیق‌ها در فرهنگ آذربایجان از جایگاه ویژه ای به دلیل نقش آنها در انتقال فرهنگ و ادبیات شفاهی مردم برخوردار بوده که در راستای ثبت این موسیقی فولکلور و سنتی برنامه ریزی شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی از رونمایی از تندیس دو استاد موسیقی عاشیقی استان همزمان با روز جهانی ثبت نقالی خبر داد و افزود: یکی از این تندیس ها متعلق به "عاشیق دهقان" از مفاخر موسیقی عاشیقی آذربایجان و دیگری متعلق با "عاشیق یوسف اوهانس" از آخرین عاشیق های آشوری است.
غنی زاده با بیان اینکه عاشیق ها در خواندن مدح پیغمبر، مناقب ائمه‌اطهار و اشعار عرفانی مهارت بسیار دارند، اظهار داشت: تندیسهای این هنرمندان که شاگردان زیادی را با موسیقی سنتی اصلی منطقه آذربایجان غربی آشنا و تربیت کرده در محل موزه ارومیه رونمایی شده است.
موسیقی عاشیقی آذربایجان ریشه ای بسیار کهن دارد و غنی تزین تمونه ادبیات و فرهنگ شفاهی آذربایجان است، حافظان و وارثان این هنر اصیل مردمی، عاشیق های آذربایجانند و این میراث گرانقدر را از اجداد خود اوزانها و گوسانها به ارث برده اند .
درباره پیشنیه اوزان ها و گوسان ها مدارک مستند واطلاعات مکتوبی در دست نیست گوسان که به نظر میرسد از نظر لفظ با اوزان شباهت و یاپیوندی داشته باشد در لغت ارمنی به معنای خواننده نوازنده، هنر پیشه و دلقک به کار رفته است و محققان ارمنی سابقه گوسانهای تنبوری را تا چندین سده قبل از میلاد می دانند.
اوزان را بعضی سخنور و بسیار گو معنی کرده و بعضی آن را شاعری معنی کرده اند که مصراع را با مصراع، قافیه را با قافیه، بند را با بند هماهنگ می کند و بعضی اوزان را داستان گو و هنرمندی می دانند که نظم و نثر را همساز و موسیقی و شعر و آواز و رقص را همنوا می کند اوزان ها خنیاگرانی بوده اند که پایه پای رشد نیروهای تولیدی و توسعه زندگی اجتماعی بالیده ودر گذر زمان خود را به چندین هنراز جمله شاعری، نوازندگی، اهنگ سازی، آواز خوانی، هنر پیشگی، نمایش، تردستی، شعبده بازی، داستان گویی و داستان پردازی آراسته اند .
اوزان ها را می توان با همتایان خود در بین اقوام و ملل مختلف مانند راپسودیست ها ( خنیاگران یونان قدیم) اسکاپ ها ( خنیاگران ، شاعران و نقالان انگلوساکن ) پواسی ها ( منظومه خوانان دوره گرد مسلمان سرزمین بوسنی) ، اسکالدها ( سرایندگان و نوازندگان اسکاندیناوری) ، ترابادورها و تراوروها ( خنیاگران فرانسه ) مقایسه نمود.